Antibiotic stewardship is een voortdurende inspanning antibioticagebruik in het ziekenhuis te optimaliseren om daarmee patiënt uitkomsten te verbeteren, kosteneffectieve therapie te borgen en antibioticaresistentie te verminderen. Belangrijk hierbij is dat je alleen start met antibiotica bij (verdenking op) een infectie, volgens de richtlijnen (het antibioticaboekje) voorschrijft, versmalt op basis van kweekuitslagen, indien mogelijk naar orale therapie switcht en niet langer dan nodig behandelt. 

Handel bij het voorschrijven van antibiotica daarom volgens het start smart -> then focus-principe (zie schema hieronder): neem kweken af vóór start antibiotica, documenteer en herevalueer na 48 uur of eerder bij bekend worden van de kweken. Daarna stoppen, versmallen of switchen naar oraal. Documenteer de overweging en spreek zo nodig een reviewdatum of stopdatum af.

Een van de belangrijke aspecten binnen het start smart -> then focus principe is het vroeg (binnen 72 uur) switchen van intraveneuze naar orale therapie. Dit is patiëntvriendelijk, geeft minder bijwerkingen en bespaart kosten.

Andere belangrijke pijlers van antibiotic stewardship in het UMCU zijn:

• Het minimaliseren van gebruik van reservemiddelen
• Bij iedere Staphylococcus aureus bacteriëmie en candidemie een consult infectiologie
• Het optimaliseren van veilig intraveneus antibioticagebruik in de thuissituatie (OPAT)

Infectiepreventie en antibiotic stewardship zijn de belangrijkste maatregelen om antibioticaresistentie tegen te gaan.

Daarnaast is het juist afnemen en inzetten van kweken van onmisbaar belang voor het identificeren van verwekkers en resistentie. Zie hier voor protocollen rondom het afnemen van kweken.

Samen zorgen antibiotic stewardship, infectiepreventie en adequate microbiële diagnostiek voor optimaal infectiemanagement.